Normy dotyczące obuwia roboczego mają na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony stóp w zależności od specyfiki pracy oraz zagrożeń występujących w danym środowisku.

Poniżej przedstawiamy kluczowe normy, które regulują wymagania w zakresie ochrony, bezpieczeństwa oraz komfortu użytkowania obuwia ochronnego:

1. EN ISO 20345

Jest to najważniejsza norma dla obuwia ochronnego, stosowanego w warunkach pracy wymagających wysokiej ochrony stóp. Głównym wymogiem jest obecność podnoska ochronnego, który musi wytrzymać uderzenie z siłą do 200 J oraz nacisk do 15 kN.

Norma określa kilka klas obuwia, różniących się dodatkowymi funkcjami ochronnymi:

• SB (Safety basic): Podstawowa klasa bezpieczeństwa, obejmująca podnosek o wytrzymałości 200 J.
• S1: Obejmuje cechy SB oraz dodatkowe funkcje takie jak antyelektrostatyczność, zamknięta pięta, absorpcja energii w części piętowej oraz odporność na oleje i benzyny.
• S2: Jak S1, ale dodatkowo obuwie posiada ochronę przed przenikaniem wody i absorpcję wody.
• S3: Jak S2, ale dodatkowo ma podeszwę odporną na przebicie oraz głębszy bieżnik, co zwiększa przyczepność.
• S4: Obuwie z gumy lub polimeru o cechach S2, ale w pełni wodoodporne.
• S5: Obuwie z gumy lub polimeru o cechach S3, z odpornością na przebicie i wodoodpornością.

Dodatkowe właściwości oznaczone są literami:

• P: Ochrona przed przebiciem podeszwy.
• A: Antystatyczność.
• E: Absorpcja energii w obszarze pięty.
• WRU: Odporność na wodę w górnej części buta.
• M: Ochrona kości śródstopia.
• HI: Izolacja cieplna podeszwy.
• CI: Izolacja przed zimnem.
• HRO: Podeszwa odporna na kontakt z gorącymi powierzchniami (do 300°C).
• SRC: Odporność na poślizg na różnych powierzchniach (SRA – ceramiczne, SRB – stalowe).

2. EN ISO 20346

Norma EN ISO 20346 określa wymagania dla półbutów i trzewików ochronnych, które zapewniają ochronę przed uderzeniami o mniejszej intensywności niż w przypadku obuwia spełniającego normę EN ISO 20345.

Kluczowe wymagania normy EN ISO 20346:

• Ochrona palców: Obuwie musi być wyposażone w podnoski ochronne, które wytrzymują siłę uderzenia o energii do 100 J oraz nacisk do 10 kN (dla porównania, w normie EN ISO 20345 obuwie wytrzymuje uderzenie o energii 200 J).
• Podstawowe cechy ochronne: Obuwie zgodne z EN ISO 20346 musi zapewniać:
  • Odporność na ścieranie oraz przebicie podeszwy (opcjonalnie).
  • Odporność na poślizg (kategorie SRC, SRA, SRB w zależności od rodzaju testu na mokrych powierzchniach lub oleju).
  • Antystatyczność lub izolację elektryczną w zależności od modelu.
  • Odporność na działanie olejów i benzyn w podeszwie.
  • Odporność na przenikanie wody w przypadku wodoodpornego obuwia.

Oznaczenia obuwia spełniającego normę EN ISO 20346:

• OB – Podstawowa ochrona bez podnoska ochronnego.
• P – Ochrona przed przebiciem.
• A – Właściwości antystatyczne.
• E – Absorpcja energii w części piętowej.
• WR – Wodoodporność.

Obuwie zgodne z EN ISO 20346 oferuje mniejszy poziom ochrony niż obuwie zgodne z EN ISO 20345, ale jest wystarczające w miejscach pracy, gdzie ryzyko urazów jest niższe, a jednocześnie wymagana jest lekkość i wygoda.

3. EN ISO 20347

Norma EN ISO 20347 dotyczy obuwia roboczego, które zapewnia podstawową ochronę, ale nie jest tak zaawansowane jak obuwie zgodne z normą EN ISO 20345. Jest stosowana dla obuwia roboczego, które nie wymaga ochrony przed uderzeniami i przebiciem, ale oferuje inne właściwości ochronne.

Kluczowe aspekty normy EN ISO 20347:

• Podstawowa ochrona: Obuwie zgodne z EN ISO 20347 nie musi mieć podnosków ochronnych ani wkładek przeciwprzebiciowych, jak w przypadku normy EN ISO 20345.

• Właściwości ochronne:

  • Antystatyczność: Obuwie może mieć właściwości antystatyczne, co oznacza, że minimalizuje gromadzenie ładunków elektrycznych na powierzchni ciała.
  • Absorpcja energii w części piętowej: Obuwie powinno mieć zdolność do absorpcji energii w części piętowej, co pomaga w ochronie stopy przed urazami.
  • Odporność na działanie olejów i benzyn: Obuwie powinno być odporne na działanie olejów i benzyn w podeszwie, co zwiększa trwałość i bezpieczeństwo.
  • Odporność na poślizg: Obuwie może być testowane pod kątem odporności na poślizg (kategorie SRC, SRA, SRB), co poprawia przyczepność na śliskich powierzchniach.

• Oznaczenia obuwia spełniającego normę EN ISO 20347:

  • OB – Obuwie robocze z podstawową ochroną.
  • A – Właściwości antystatyczne.
  • E – Absorpcja energii w pięcie.
  • FO – Odporność na działanie olejów w podeszwie.
  • WRU – Odporność na wodę w podeszwie (dla obuwia wodoodpornego).

4. EN ISO 13287

Norma EN ISO 13287 określa wymagania dla obuwia ochronnego przeznaczonego do pracy w trudnych warunkach, zwłaszcza w kontekście testowania właściwości antypoślizgowych. Jest to norma specyficzna dla obuwia roboczego, które powinno zapewniać bezpieczeństwo i komfort użytkowania na różnych powierzchniach roboczych.

Kluczowe aspekty normy EN ISO 13287:

1. Zakres normy:

   • Norma EN ISO 13287 dotyczy testowania właściwości antypoślizgowych obuwia roboczego. Jest stosowana dla obuwia, które wymaga oceniania pod kątem odporności na poślizg na różnych rodzajach powierzchni.

2. Wymagania dotyczące antypoślizgowości:

   • Obuwie musi być przetestowane na różnych powierzchniach, takich jak beton i stal, w różnych warunkach, aby ocenić jego zdolność do zapobiegania poślizgom.
   • Testy obejmują ocenę przyczepności podeszwy do podłoża, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkownika w środowiskach, gdzie powierzchnie mogą być mokre, śliskie lub zanieczyszczone.

3. Procedura testowania:

   • Testy są przeprowadzane na standardowych powierzchniach roboczych, z różnymi rodzajami podeszew, aby zapewnić rzetelność wyników.
   • Obuwie jest testowane pod kątem różnych warunków, takich jak wilgotność, oleje czy detergenty, aby ocenić jego przyczepność i odporność na śliskość.

4. Oznaczenia obuwia spełniającego normę EN ISO 13287:

   • Obuwie, które spełnia wymagania normy EN ISO 13287, może być oznaczone specjalnym symbolem lub kodem wskazującym na jego właściwości antypoślizgowe. To oznaczenie może być używane razem z innymi oznaczeniami dotyczącymi ochrony i bezpieczeństwa obuwia.

5. Znaczenie normy:

   • EN ISO 13287 jest istotną normą dla branż, gdzie bezpieczeństwo przyczepności i stabilność obuwia jest kluczowa, takich jak przemysł budowlany, produkcyjny, transportowy i wszelkie inne środowiska pracy z potencjalnym ryzykiem poślizgów i upadków.

5. EN 61340 (ESD)

Norma EN 61340 dotycząca ochrony przed wyładowaniami elektrostatycznymi (ESD) w kontekście obuwia roboczego określa wymagania dotyczące właściwości elektrostatycznych obuwia używanego w środowiskach, gdzie kontrola ładunków elektrostatycznych jest kluczowa. Jest to istotne w branżach, takich jak elektronika, gdzie wyładowania elektrostatyczne mogą uszkodzić wrażliwe komponenty elektroniczne.

Kluczowe aspekty normy EN 61340:

1. Zakres i cel:

   • Norma EN 61340 definiuje wymagania dotyczące obuwia roboczego, które ma zapewnić skuteczną kontrolę ładunków elektrostatycznych. Celem jest zminimalizowanie ryzyka uszkodzeń wywołanych przez wyładowania elektrostatyczne w środowiskach, gdzie takie wyładowania mogą być szkodliwe dla elektroniki.

2. Wymagania dotyczące materiałów:

   • Obuwie musi być wykonane z materiałów, które zapewniają odpowiednią przewodność elektryczną, aby skutecznie odprowadzać ładunki elektrostatyczne. Wymaga to stosowania materiałów przewodzących lub antyelektrostatycznych w konstrukcji butów.

3. Testowanie i certyfikacja:

   • Obuwie ESD musi być testowane zgodnie z określonymi metodami, aby potwierdzić, że spełnia wymogi normy EN 61340. Testy obejmują pomiar rezystancji elektrycznej obuwia, aby zapewnić jego zdolność do skutecznego rozpraszania ładunków elektrostatycznych.
   • Rezystancja powierzchniowa i rezystancja materiałów są kluczowymi parametrami ocenianymi podczas certyfikacji.

4. Oznaczenia i identyfikacja:

   • Obuwie, które spełnia wymagania normy EN 61340, powinno być odpowiednio oznaczone jako ESD. Oznaczenia te informują użytkowników o właściwościach elektrostatycznych obuwia i jego zgodności z normą.

5. Wymagania projektowe:

   • Obuwie musi być zaprojektowane w sposób, który nie tylko zapewnia komfort i funkcjonalność, ale również efektywnie kontroluje wyładowania elektrostatyczne. Wymaga to starannego doboru materiałów i konstrukcji, aby zapewnić zarówno ochronę przed ESD, jak i trwałość obuwia.

6. Znaczenie normy:

   • Norma EN 61340 jest istotna w środowiskach, gdzie ochrona przed ESD jest kluczowa dla zachowania integralności komponentów elektronicznych. Obuwie zgodne z tą normą pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu kontroli elektrostatycznej, co jest niezbędne w wielu branżach technologicznych i przemysłowych.

6. EN ISO 17249

7. EN ISO 20349

8. EN 15090

Norma EN 15090 jest standardem określającym wymagania dotyczące obuwia roboczego przeznaczonego do pracy w warunkach ekstremalnych, szczególnie w kontekście ochrony przed wysokimi temperaturami i zagrożeniami pożarowymi. Jest to norma europejska, która definiuje specyfikacje i testy, jakie muszą spełniać buty robocze w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony.

Kluczowe aspekty normy EN 15090:

1. Zakres i cel:

   • EN 15090 dotyczy obuwia ochronnego stosowanego w sytuacjach, gdzie może wystąpić kontakt z wysokimi temperaturami, ogniem lub gorącymi powierzchniami. Norma ta jest szczególnie istotna dla pracowników zajmujących się ogniem, takich jak strażacy, a także dla osób pracujących w przemyśle metalurgicznym czy przy obróbce gorących materiałów.

2. Wymagania dotyczące ochrony przed wysokimi temperaturami i ogniem:

   • Odporność na wysokie temperatury: Obuwie musi być zaprojektowane tak, aby chronić stopy przed działaniem wysokich temperatur, zarówno od zewnętrznych źródeł ciepła, jak i od gorących powierzchni. Norma określa wymagania dotyczące materiałów i konstrukcji, które zapewniają skuteczną ochronę.
   • Odporność na ogień: Norma wymaga, aby obuwie było odporne na działanie ognia i płomieni przez określony czas. Testy obejmują ocenę odporności na zapalenie i rozprzestrzenianie się ognia.

3. Testowanie i certyfikacja:

   • Obuwie jest testowane zgodnie z metodami określonymi w normie EN 15090, aby zapewnić, że spełnia wymagania dotyczące ochrony przed wysokimi temperaturami i ogniem. Testy mogą obejmować ocenę odporności na gorące powierzchnie, działanie ognia, oraz stabilność i trwałość materiałów w warunkach ekstremalnych.
   • Certyfikacja zgodna z EN 15090 potwierdza, że produkt spełnia określone standardy ochrony w kontekście wysokich temperatur i zagrożeń pożarowych.

4. Oznaczenia i identyfikacja:

   • Obuwie spełniające wymagania normy EN 15090 powinno być odpowiednio oznaczone, aby informować użytkowników o jego właściwościach ochronnych. Oznaczenia te mogą obejmować symbole wskazujące na odporność na wysokie temperatury i ogień.

5. Wymagania projektowe:

   • Obuwie robocze zgodne z normą EN 15090 musi być zaprojektowane z uwzględnieniem ochrony przed wysokimi temperaturami i ogniem. To może obejmować zastosowanie specjalnych materiałów odpornych na ciepło, odpowiednią konstrukcję podeszwy i uszczelnienia, a także dodatkowe elementy ochronne, takie jak wzmocnienia i osłony.

6. Znaczenie normy:

   • Norma EN 15090 jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników narażonych na działanie ekstremalnych warunków temperaturowych i pożarowych. Zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony jest niezbędne do zapobiegania oparzeniom, uszkodzeniom skóry oraz innym problemom zdrowotnym związanym z wysoką temperaturą i ogniem.

9. EN 13832

Norma EN 13832 dotyczy obuwia roboczego, które ma zapewniać ochronę przed chemikaliami, szczególnie w kontekście kontaktu z substancjami chemicznymi, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia. Norma ta obejmuje wymogi dotyczące ochrony, odporności na chemikalia oraz właściwości użytkowe obuwia roboczego.

Kluczowe aspekty normy EN 13832:

1. Zakres i cel:

   • EN 13832 definiuje wymagania dla obuwia roboczego, które ma chronić stopy przed działaniem chemikaliów. Norma ta jest istotna dla osób pracujących w środowiskach narażonych na kontakt z substancjami chemicznymi, takimi jak laboratoria, przemysł chemiczny, przemysł przetwórczy i inne miejsca, gdzie występuje ryzyko chemiczne.

2. Wymagania dotyczące ochrony przed chemikaliami:

   • Odporność na chemikalia: Obuwie musi być testowane pod kątem odporności na różne chemikalia, takie jak kwasy, zasady, rozpuszczalniki i inne substancje. Testy te mają na celu ocenę, jak dobrze materiał obuwia wytrzymuje kontakt z chemikaliami, bez utraty swoich właściwości ochronnych.
   • Testy odporności: W ramach normy przeprowadza się testy, które oceniają odporność materiałów obuwia na penetrację i degradację spowodowaną działaniem chemikaliów.

3. Testowanie i certyfikacja:

   • Obuwie jest testowane zgodnie z metodami określonymi w normie EN 13832, aby zapewnić, że spełnia wymogi dotyczące ochrony przed chemikaliami. Testy mogą obejmować ocenę odporności na różne chemikalia oraz analizę ewentualnych zmian w materiale obuwia po kontakcie z chemikaliami.
   • Certyfikacja zgodna z EN 13832 potwierdza, że obuwie zapewnia odpowiedni poziom ochrony przed substancjami chemicznymi.

4. Oznaczenia i identyfikacja:

   • Obuwie robocze spełniające normę EN 13832 powinno być oznaczone odpowiednimi symbolami lub etykietami, które informują o właściwościach ochronnych związanych z odpornością na chemikalia. Oznaczenia te pomagają użytkownikom w wyborze odpowiedniego obuwia do specyficznych zagrożeń chemicznych.

5. Wymagania projektowe:

   • Obuwie robocze zgodne z normą EN 13832 musi być zaprojektowane tak, aby zapewniać skuteczną ochronę przed działaniem chemikaliów. Wymaga to zastosowania odpowiednich materiałów odpornych na chemikalia oraz konstrukcji, które minimalizują ryzyko penetracji i degradacji materiału.

6. Znaczenie normy:

   • Norma EN 13832 jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników narażonych na kontakt z chemikaliami. Poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony, norma ta pomaga w zapobieganiu szkodliwym skutkom kontaktu z chemikaliami, takim jak podrażnienia, oparzenia chemiczne i inne problemy zdrowotne.

Podsumowując, normy dotyczące obuwia ochronnego zapewniają, że produkty te spełniają wysokie standardy bezpieczeństwa, ochrony i komfortu użytkownika w różnorodnych środowiskach pracy. Są one niezbędnym elementem wyposażenia ochronnego w wielu branżach, od budownictwa i przemysłu po służby ratunkowe i chemiczne.